Ở nước ta hiện nay đang xuất hiện ngày càng nhiều hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản xuyên quốc gia bằng công nghệ cao, diễn biến phức tạp; đã có nhiều trường hợp mắc bẫy của loại tội phạm này với số tiền lên tới hàng tỷ đồng.
Các thủ đoạn lừa đảo
Để chiếm đoạt tài sản của bị hại, các đối tượng lừa đảo gọi điện thông báo người dân có liên quan đến các vụ án đặc biệt nghiêm trọng như ma túy, rửa tiền…, làm giả các lệnh bắt, khởi tố của cơ quan công an để đe dọa. (giọng nói đã được sử dụng công nghệ VoIP là công nghệ truyền tiếng nói của con người qua mạng máy tính sử dụng bộ giao thức TCP/IP, trực tiếp sử dụng các gói dữ liệu IP với thông tin được truyền tải là các gói mã hóa của âm thanh để gọi điện, giả danh các cơ quan thực thi pháp luật Việt Nam như Công an, Viện kiểm sát nhân dân…). Các đối tượng lừa đảo yêu cầu nạn nhân dùng điện thoại sử dụng hệ điều hành Android để tải và cài đặt ứng dụng “BỘ CÔNG AN” do các đối tượng cung cấp. Sau khi cài đặt, giao diện ứng dụng có hình ảnh Công an hiệu kèm chữ “BỘ CÔNG AN”, có các trường thông tin như tên đăng nhập, mật khẩu, tài khoản ngân hàng, họ tên, số CMND…
Khi nạn nhân cài đặt và điền thông tin vào ứng dụng trên thì các quyền quan trọng trên thiết bị như nhận, đọc, soạn, gửi tin nhắn SMS, mở khóa thiết bị, bật, tắt mạng internet, truy cập wifi, đọc, ghi danh bạ, đọc, ghi lịch sử cuộc gọi, thực hiện cuộc gọi, đọc, ghi bộ nhớ; thông tin thiết bị di động… đều bị các đối tượng kiểm soát. Đặc biệt, mọi hoạt động nhắn tin, gọi điện trên thiết bị di động của nạn nhân đều được gửi về máy chủ của đối tượng mà nạn nhân không hề biết. Toàn bộ dữ liệu của nạn nhân sẽ lập tức được chuyển về máy chủ do đối tượng quản lý. Trên cơ sở đó, các đối tượng thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.
Một thủ đoạn khác là đối tượng yêu cầu bị hại tự đăng ký các tài khoản ngân hàng mới do bị hại đứng tên, sau đó rút tiền từ các tài khoản trước đó của bị hại để nộp vào tài khoản mới, hoặc yêu cầu bị hại tất toán các sổ tiết kiệm, các khoản đầu tư… chuyển vào tài khoản mới lập trên. Khi đó, các đối tượng sẽ theo dõi mọi phát sinh trên thiết bị di động của nạn nhân, đánh cắp các thông tin để tự thực hiện khôi phục mật khẩu tài khoản, tự đăng ký các dịch vụ Internet Banking, Smart banking, thay đổi hạn mức giao dịch… và thực hiện chuyển tiền, chiếm đoạt tài sản.
Nâng cao cảnh giác...
Qua công tác điều tra cho thấy, đây là hoạt động tội phạm có tổ chức, hoạt động xuyên quốc gia, có sự phân công nhiệm vụ chặt chẽ của từng đối tượng. Trong đó, các đối tượng người Trung Quốc, Đài Loan giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu; các đối tượng Việt Nam chỉ là người được thuê để tìm kiếm danh sách bị hại, gọi điện lừa đảo, thu mua tài khoản ngân hàng rác phục vụ hoạt động nhận, chuyển tiền phạm pháp. Dòng tiền lừa đảo sau đó được chia nhỏ, luân chuyển qua nhiều tài khoản khác nhau, nhiều ngân hàng khác nhau để gây khó khăn cho việc điều tra, xác minh của lực lượng chức năng. Sau đó, các đối tượng thông qua các sàn giao dịch tiền ảo, tiền kỹ thuật số (Binance, Remitano, Bitcoin…) hoặc các dịch vụ đổi tiền bất hợp pháp tại các tỉnh giáp biên giới Trung Quốc để nhanh chóng chuyển tiền qua nước ngoài. Chính vì vậy, công tác điều tra loại tội phạm này gặp nhiều khó khăn vì khó truy vết, khó xác minh.
Để chủ động phòng ngừa với loại tội phạm này, Công an tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ chủ động công tác nắm tình hình người nước ngoài đã nhập cảnh vào địa bàn tỉnh, kịp thời phát hiện các trường hợp nghi vấn phạm tội. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ, xây dựng quy chế về công tác đảm bảo ANTT với các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng, điểm giao dịch… để phòng ngừa các hoạt động đổi tiền, chuyển tiền số lượng lớn, các giao dịch nghi vấn.
Bên cạnh đó, yếu tố đặc biệt quan trọng ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả phòng ngừa loại tội phạm này là vai trò người dân. Mỗi người dân cần nâng cao cảnh giác, tự trang bị cho mình những kỹ năng sử dụng điện thoại thông minh một cách an toàn. Khi xuất hiện các cuộc gọi có nội dung như trên, người dân cần bình tĩnh và báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất để được hướng dẫn và xử lý.
Hùng Anh (tổng hợp Báo VP)