Hôm ấy, vào một buổi chiều muộn cuối ngày làm việc. Khi tôi vừa chuẩn bị đóng cửa phòng làm việc ra về thì bỗng sau lưng có tiếng chào, tôi quay mặt lại nhìn, đứng trước mặt tôi là một người phụ nữ goài 40 tuổi, khuôn mặt tròn lộ đầy vẻ bức xúc...

Chào chị. Chị tìm ai, có việc gì? Tôi lên tiếng hỏi. Cô có phải cô Ngân không? Người phụ nữ đáp lại và nói: Tôi đến gặp cô, để nhờ cô thực hiện trợ giúp pháp lý cho tôi trong việc tôi xin ly hôn với chồng tôi, chứ thế này tôi không chịu nổi. Có chuyện gì thế chị? Tôi mở của phòng mời chị vào phòng làm việc. Tôi mời chị ngồi và hỏi chuyện công việc để chị giảm bớt những bức xúc đang dồn nén trong người. Trong lúc chị kể lại câu chuyện của mình, tôi đọc đơn của chị. Sau đó tôi mới nói:

Em đã đọc đơn của chị rồi. Thấy chị thuộc hộ nghèo? chị được mấy cháu? Cháu lớn học lớp mấy rồi? – chị được 3 cháu. Cả 3 cháu đều là con gái. Cháu lớn nhà chị học lớp 12 rồi. - Thể cháu nhỏ đang học lớp mấy? chị thuộc hộ nghèo từ năm nào? Cháu út đang học lớp 6, chị thuộc hộ nghèo 2 năm nay rùi. Thế à! Thế đầu đuôi sự việc như thế nào? Chị nói em nghe xem nào. Như chỉ chờ có vậy, chị ngồi kể hết đầu đuôi việc chồng chị ngoại tình, việc chị vất vả lam lũ, ngược xuôi kiếm tiền lo cho chồng, lo ho con ăn học. Chị vừa kể vừa rơi nước mắt. Chị có phải người hay ăn lười làm gì cho cam. Chị nói trong tiếng nấc. Lúc đầu khi phát hiện chồng mình ngoại tình chị đã lựa lời khuyên can, song anh ấy không thừa nhận mà còn mắng chửi chị và tệ hơn nữa còn “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay” với chị. Rồi bảo chị bằng chứng đâu mà kết luận anh ấy ngoại tình?

Chị đã đã lén lấy diện thoại của anh, sao lại toàn bộ nội dung tin nhắn, tin nhắm zalo giữa chồng và người tình đưa cho anh xem để minh chứng. Lúc đó, chồng chị lại quay ra chì chiết và nhiếc mắng chị, thậm chí thượng cẳng chân hạ cẳng tay với chị trước mặt các con, rồi ngang nhiên khen cô người tình. Vì con chị đều nín nhịn. Cực chẳng đã, chị đành phải xin ly hôn với anh.

Qua lời kể của chị về những việc đã làm để chăm sóc chồng con. Biết chị còn rất yêu chồng, tôi đã linh hoạt vận dụng kinh nghiệm sống của bản thân, những kiến thức tiếp thu được trong quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý trong các vụ án hôn nhân gia đình để giải thích và thuyết phục chị.

- Trước tiên, tôi thể hiện sự đồng tình với chị và khẳng định việc làm của chồng chị là không đúng với đạo lý, là vi phạm luật hôn nhân và gia đình năm 2014. Luật Phòng chống bạo lực gia đình. Đồng thời, tôi chỉ cho chị thấy rõ chị còn rất yêu và thương chồng, chỉ vì không kiềm chế và không chịu nổi thói trăng hoa của chồng nên chị quyết định ly hôn, còn thực tâm không muốn ly hôn.

Thứ hai, hiểu sâu sắc ý nghĩa câu truyền miệng trong dân gian “cá chuối đắm đuối vì con” tôi chỉ ra cho chị thấy tài sản to lớn mà chị đang sở hữu không phải ai cũng có được. Đó là ba đứa con, các cháu đều xinh xắn, ngoan ngoãn, học giỏi và tích cực tham gia các hoạt động của trường, lớp. Do vậy, hãy nén tâm tiếp tục lựa lời khuyên giải chồng để “Thuận vợ, thuận chồng biển Đông cũng tát cạn” và cùng nhau sống hòa thuận, bảo ban nhau làm ăn, nuôi dạy con cái. Nếu chị ly hôn, ba đứa con chị sẽ như thế nào? Đứa ở với bố, thiếu tình cảm của mẹ, đứa ở với mẹ, thiếu tình cảm của cha. Chị có đành lòng để con chị như vậy không? Các cháu còn tiếp tục học giỏi chăm ngoan nữa không? Tương lai của các cháu như thế nào?

Thứ ba, tôi phân tích về đạo đức văn hóa truyền thống về tình nghĩa vợ chồng của người Việt Nam “Chồng giận thì vợ bớt lời, cơm sôi bớt lửa chẳng đời nào khê” hay “Vợ chồng là nghĩa tào khang, Xuống sông bắt ốc lên ngàn hái rau”. Khi tôi phân tích đến đây thì chị bỗng òa khóc. Tôi nín lặng để chị khóc. Một lát sau, tôi nhẹ nhàng an ủi: Khóc được là tốt chị ạ, khóc đi cho nhẹ lòng. Khóc một lúc, dường như đã vơi bớt phần nào ấm ức, chị thôi không khóc nữa. Tôi hỏi: Lúc nóng giận chồng chị có thái độ với chị như vậy, còn nguôi nóng thì thái độ của chồng chị như thế nào? Chị nói với tôi: “Lúc hết nóng, chồng chị lại rất ngọt, thái độ có vẻ như ân hận về cách cư xử thô lỗ của mình và mong tôi bỏ qua”. Nghe chị nói đến đây tôi ngắt lời chỉ bằng một câu rằng: Chồng chị tuy vậy nhưng rất yêu chị. Thôi, “chồng bát còn có khi xô”, chị về lựa lời nhẹ nhàng khuyên giải chồng, em tin chắc chồng chị sẽ nghĩ lại, chị hãy dùng “lạt mềm” để “buộc chặt” nhé! Nếu sau 2 tháng mà chị không thay đổi ý định và không tha thứ được cho anh thì chị quay lại đay em giúp chị làm đơn xin ly hôn, còn đơn yêu cầu TGPL của chị em cứ để đây coi như em tiếp nhận yêu cầu của chị rùi nhé, em sẽ liên hệ trao đổi với anh chồng chị nhé.

Nghe chừng chị còn lấn cấn chưa nguôi trong lòng, nhưng khi tôi nói chị đã sống được với anh hơn 20 năm, thêm 2 tháng để bản thân chị, cho anh có thời gian nhìn nhận lại bản thân mình, cho cả 2 người và cho gia đình nhỏ của chị thêm một cơ hội nữa, nếu lúc ấy cả anh và chị đều có thể buông bỏ gia đình này, chị quay lại đây em giúp chị làm đơn và thực hiện trợ giúp pháp lý cho chị. Ừ! Chị nghe cô! Tiễn chị ra về, tôi dặn với: Nhớ lấy 3 đứa con làm đòn bẩy nhé!

Trong lúc nói chuyện với chị, chị có để lại số điện thoại của chồng chị cho tôi và nhờ tôi gọi diện trao đổi với anh. Vài ngày sau, tôi gọi điện cho chồng chị, sau những lời hỏi thăm về học hành của các cháu, tôi nói với chồng chị:

- Nhà anh có mỏ vàng quý như vậy mà sao không biết giữ lại để hỏng mất!

- Nhà anh làm gì có vàng. Chồng chị ngẩn người nói.

Có đấy. Tôi nói tiếp. Ba đứa con anh chả là ba mỏ vàng của anh còn gì? À, Vâng! anh chồng ngớ người, rồi hỏi tôi, sao cô lại bảo vậy? sao cô có số điện thoại của tôi. Lúc đó tôi bắt đầu vào chuyện bằng lời khen: anh có người vợ tuyệt vời; “đẹp người, đẹp nết” mấy ai đã được như vậy.

Chồng chị thừa nhận: Vâng! Vợ được cái khỏe mạnh, nhanh nhẹn, tháo vát, biết lo toan cô ạ. Nhất anh đấy. Hiếm có người như chị ấy. Vừa rồi hai vợ chồng có chuyện gì thế? Còn nếu việc ấy là đúng sự thật thì anh vi phạm Luật hôn nhân và gia đình đấy, luật đã quy định: “Vợ chồng có nghĩa vụ thương yêu, chung thủy, tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau chia sẻ, thực hiện các công việc trong gia đình....” Còn anh chì chiết, nhiếc mắng và thượng cẳng chân hạ cẳng tay với chị ấy là vi phạm Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, luật đã quy định nghiêm cấm các hành vi: “Hành hạ, ngược đãi, đánh đập... lăng mạ hoặc hành vi cố ý xúc phạm danh dự nhận phẩm”. Hơn nữa hành vi xâm hại sức khỏe thành viên gia đình, hay hành vi xúc phạm nhân phẩm, danh dự của thành viên gia đình còn bị phạt tiền nữa đấy ánh nhé!

Theo em, anh không nên như vậy. Vẫn biết với người ấy anh chỉ quan hệ như bạn bè, nhưng cái gì tránh được vẫn tốt hơn. Vợ anh rất yêu thương anh đấy. Nếu có lỗi với vợ thì về xin lỗi vợ để làm hòa. Những gì đã xảy ra thì bỏ qua đi, đừng để rơi mất núi vàng quý giá của gia đình. Hai vợ chồng cần chí thú làm ăn, nuôi dạy các con nên người, làm gương cho các con noi theo.

Hai tháng sau, chị gọi điện cho tôi. Vừa thấy tôi bắt máy điện thoại chị đã lên tiếng: Cô Ngân à! Chị cám ơn cô nhiều. Cô cho chị xin lại cái đơn.

Tôi cười hỏi: Ai thế ạ? Chị H à? Thế không ly hôn nữa à? Chị cười và nói mai chị lên phòng cô, cô cho chị xin lại cái đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý nhé. Anh chị làm lành với nhau rùi cô à. Đến nay con gái lớn của chị đang học trường Sân khấu điện ảnh Hà Nội năm thứ 1, còn 2 cô con gái học giỏi hát hay đang học tại một trường THPT trong huyện. Mỗi lần nhớ lại, tôi thấy vui vui, vì lại có thêm một gia đình sống hòa thuận, hạnh phúc. Và tôi đã góp được phần nhỏ của mình vào việc xây dựng một xã hội tốt đẹp, giảm thiểu đơn thư khiếu kiện lên cấp trên.

Trần Ngân